سختی سنج و کاربرد آن در صنعت

مفهوم سختی سنج

دستگاه سختی سنج یا TDS وسیله ای است جهت اندازه گیری مجموع ذرات محلول در مایعات که نشان دهنده ی یون های نمکی موجود در آب می باشد. TDS مخفف Total Dissolved Solid و به معنای کل جامدات محلول است که معادل مجموع غلظت همه یونهای موجود در آب می باشد که به وسیله سختی سنج ها می توان آن را اندازه گیری کرد. واحد سنجش سختی TDS میلیگرم در لیتر Mg/l می باشد که (PPM (part per thousand نیز نامیده می شود. با توجه به اینکه عبور مقدار سختی در آب از حد مجاز آن می تواند منجر به بروزخطراتی برای سلامتی انسان گردد، اندازه گیری مقدار سختی بوسیله سختی سنج ها با دقت بالا ، از موارد مورد توجهی می باشد.سختی کلی بیانگر مقادیر یون های منیزیم و کلسیم حل شده در آب می باشد . در واقع سختی کلی وسیله ی سنجش یون های فلزاتی چون کلسیم ، منیزیم و روی می باشد که بر اثر عبور آب باران از میان سنگ ها به وجود می آیند .

۱- کیتهای حجم سنجی
رايجترين و دقيقترين روش سنجش براي اندازه گيري غلظت يونها در آب، کيتهاي حجم سنجي مي باشند. در اين روش از يک استوانه کوچک و ظرفهاي مجهز به قطره چکان استفاده مي شود. استوانه تا خط نشانه از نمونه، پر و معرفهاي لازم به آن اضافه مي گردد. قطره قطره از محلول استاندارد به نمونه اضافه مي شود. زماني که تمام يونهاي مورد نظر با محلول استاندارد واکنش دهد، نمونه تغيير رنگ خواهد داد. اين نقطه پاياني شناخته مي شود. تعداد قطرات مصرفي از محلول استاندارد ضربدر ضريب مشخص، غلظت يون مورد نظر را تعين خواهد کرد.

2- کیتهای رنگ سنجی
توسط اين نوع کيت، غلظت يون مورد نظر از طريق رنگ سنجي اندازه گيري مي شود. مقدار معيني از معرفهاي شيميايي به نمونه اضافه مي شوند، اين معرفها با يون مورد نظر واکنش مي دهد و رنگ خاصي ايجاد مي کند، غلظت يون توسط مقايسه شدت رنگ ايجاد شده با نمونه رنگهاي ظرف آزمايش تععين مي شود.

سختی سنج ویکر
در علمیات مکانیکی و متالورژی پارامتر سختی و سنج آن مخصوصا بعد از عملیات کوره و سخت کاری نقش مهمی ایفا می کند. با توجه به نوع مواد استانداردها، واحدها، و روش های مختلفی جهت اندازه گیری سختی ابداع گردیده است. از رای جترین متدهای می توان به متد راکول، ویکرز و برینل اشاره کرد. در مورد تجهیزات اندازه گیری سختی دیجیتال می توان به نمونه های پرتابل با پراب شامل پرتابه و قسمت پرتابگر می باشد اشاره کرد.این دستگاه که بصورت پرتابل و قابل حمل است به روش پرتابی کار می کند به این صورت که پرتابه که مخروطی مانند و درسر آن ساچمه ای مخصوص با درجه سختی بالا تعبیه شده است با وسیله استوانه‏ای با فنر به سمت سمت سطح فلز پرتاب گشته و با اندازه گیری سرعت برگشت آن می توان مقدار سختی آن را اندازه گرفت.

اساس کار اغلب دستگاه های دیگر ایجاد نقطه اثر بر روی سطح فلز است و با اندازه گیری عمق این نقطه اثر و قطرهای نقش ایجاد شده بر روی سطح فلز سختی را اندازه گیری می کنند و سپس با تطابق آن اندازه ها با جدولی که از قبل تهیه شده است، میزان سختی را بدست می آورند. این تکنیک اندازه گیری تست Leeb rebound مشهور است.

صنعت سختی سنجی که امروزه گستره وسیعی دارد، نقش مهمی در عملیات مکانیکی و متالورژی ایفا می کند. زیرا همانطورکه می دانیم امروزه در صنعت فلزات این دستگاه ها نقش تعیین کننده ای دارند. سختی سنج ها به منظور اندازه گیری میزان سختی فلزات مخصوصا بعد از سخت کاری و عملیات کوره مورد استفاده قرار می گیرند. اساس کار آن ها ایجاد نقطه اثر و بررسی آن به روی سطوح فلزات است.

مشخصات فنی سختی سنج

• قابلیت اندازه گیری پارامترهای مختلف( PH، , EC, TDS, ORP شوری, کنداکتیویمتر, سختی, هدایت)
• دقت اندازه گیری
• محدوده اندازه گیری
• قابلیت کالیبره کردن اتوماتیک
• داشتن استاندارد IP57 برای بدنه ضد آب و مقاوم ABS
• قابلیت اتصال به کامپیوتر
• قابلیت ثبت اطلاعات