آشنایی با خواص سلف و کاربردهای آن
عملکرد سلف
اگر از داخل یک سیم جریانی عبورکند،سیم در حوالی خود میدان مغناطیسی تولید می کند و اگر سیم را به صورت یک حلقه به دور جسمی بپیچیم این میدان در بین حلقه ها متمرکز می گردد و هر جسمی می تواند میدان مغناطیسی را داخل خود حفظ نماید که مدت نگهداری این میدان بستگی به جنس آن جسم خواهد داشت.به تجربه مشاهده شده که مدت زمان حفظ میدان در آهن بسیار بیشتر از مواد و عناصر دیگر می باشد.
عبور جریان از سلف
می خواهیم نحوه عملکرد سلف را در مدار شکل زیر مورد بررسی قرار دهیم.در لحظه اولی که ولتاژ به دو سر سلف می رسد،فشار الکتریکی و عبور جریان،میدان مغناطیسی تولید می کند که تمایل دارد اتم های هسته را منظم نماید.در مقابل، نامنظم بودن اتم های هسته می خواهد نظم اتم های سیم را از بین ببرد و این خود باعث کاهش جریان می گردد.با عبور جریان،کم کم هسته سلف منظم شده و جریان به حداکثر ممکن می رسد.
اگر منحنی ولتاژ و جریان سلف را ترسیم کنیم،به منحنی زیر می رسیم.چنانچه مشاهده می کنید در لحظه اول (نقطه A) که ولتاژ به دو سر سلف رسیده است (در این لحظه چون اتم های هسته اجازه منظم کردن را به سلف نمی دهند،مقاومت سلف بسیار زیاد بوده و در نتیجه تمام ولتاژ دو سر سلف افت می کند) به علت نامنظم بودن هسته سلف،جریان عبوری از آن بسیار کم است (نقطه C).
با گذشت زمان هسته منظم می شود و در نتیجه مقاومت سلف کمتر شده و جریان سلف بیشتر می گردد و بالطبع سلف به فشار کمتری برای منظم کردن هسته احتیاج پیدا می کند.به تدریج تمام اتم های هسته منظم شده و جریان در سلف به حداکثر می رسد (نقطه D) و با منظم شدن هسته،سلف ولتاژ کمتری نیاز دارد.
در سلف،ولتاژ زودتر از جریان جاری می شود.در واقع اختلاف فاز ۹۰ درجه در سلف،عکس اختلاف فاز در خازن ها می باشد.در مدار AC به علت منظم کردن اتم های هسته در جهت های عکس،سلف در برابر عبور جریان های AC از خود مقاومت نشان می دهد.
در مورد سلف هایی که در مدارهای AC قرار دارند به علت وجود هسته در داخل سلف و حفظ نیروی مغناطیسی در اتم های هسته،هر قدر فرکانس بیشتر شود،هسته جهت حفظ نیروی مغناطیسی در خود،در برابر منظم شدن اتم های خود مقاومت کرده و در نتیجه این عمل،با بیشتر شدن فرکانس،مقاومت سلف نیز بیشتر می گردد.
عکس العمل سلف در ولتاژهای DCوAC :
در شکل زیر اجزاء تشکیل دهنده یک سیم پیچ (هسته E وI و سلف پیچیده شده روی یک قرقره) را ملاحظه می کنید.برای آزمایش به سیم پیچی با ۵۰ تا ۶۰ متر سیم نیاز می باشد.