آشنایی با دستگاه اسپکتروفتومتر

کاربرد دستگاه :

اسپکتروفتومتر دستگاهی است که برای اندازه گیری غلظت ماده رنگی محلولها چون اندازه گیری اوره – اسید اوریک و نظیر آن به کار می رود .

مشخصات دستگاه :

اسپکتروفتومتر جذب نور را به وسیله یک ماده مایع در طول موجهای گوناگون اندازه گیری میکند .بدین وسیله اجزای یک ماده مجهول را می توان مشخص کرد یا غلظت تعدادی از مواد معلوم رااندازه گیری نمود .

دستگاه اسپکتروفتومتر از دو قسمت اسپکترومتر( تشکیل طیف ) و فتومتر( نورسنجی ) تشکیلشده است.اسپکترومتر بخشی است که نور ثابت با طول موج دلخواه به وجود می آورد و شامل منبع نور –عدسی – شکافها – منوکروماتور می باشد .

اجزاء مختلف اسپکتروفتومتر :

• منبع انرژی الکتریکی :

در اسپکتروفتومتر برای ایجاد نور احتیاج به یک منبع انرژی الکتریکی ثابت است . این منبع میتواندباطری خشک و یا مرطوب و یا جریان الکتریکی متناوب AC باشد.

• منبع انرژی نورانی :

در اکثر اسپکتروفتومترهای نورانی منبع انرژی نورانی آنها لامپ تنگستن است . در اسپکتروفتومترهاینور ماوراء بنفش، لامپ دوثریم به کار می رود .

• منوکروماتور :

نور قبل از اینکه به منوکروماتور برخورد کند از عدسی ها و شکافی عبور می کند که نقش آنها کنترل مقدار و مسیر نور می باشد.برای اندازه گیری جذب نور باید از نورهایی با طول موج مشخص و مناسب استفاده کرد برای این منظورمنوکروماتور به کار می برند . منو کروماتور برای پراکندن نور ( تجزیه نور ) ازلامپ(شکاف s1 ) از پرش ویا منشور استفاده می کند.

به محض اینکه نور به شکاف s2 میرسد به اجزای طیفی خودش تجزیه میشود و و روی نمونه در کووتمی افتد. شکافهای باریکتر باعث طول موجهای کوتاهتر میشوند. زاویه شبکه پراش طول موج نور رامشخص می کند. اگر همه پارامترهای دیگر ثابت باشند و آیینه اندازه تجهیزات را کم کند در نتیجهخروجی نور – حساسیت آشکارسازی نوری – و جذب ماده ی نمونه با طول موج تغییر میکند که مستلزمکالیبراسیون صفر هر اندازه گیری طول موج می باشد.اسپکتروفتومتر دو پرتویی این کار را به صورت اتوماتیک به وسیله سویچ کردن مسیر پرتو انجام می دهد.سپس نسبت جذب های مسیر را می توان محاسبه کرد.

• نور سنج :

به کمک نور سنجها انرژی نورانی را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند و شامل انواع مختلفی چون فتوولتیکو یا فتو تیوپ – فتودیود و غیره میباشد.بعضی از این نورسنجها آنقدر حساس هستند که می توانند گالوانومتر حساس را مستقیم به کار اندازنددر حالی که در بعضی دیگر باید آمپلی فایر ( تقویت کننده ) در مسیر آنها قرار داده شود.

• الکتریک سنج :

در اسپکتروفتومتر نیاز به دستگاهی است که جریان الکتریکی فتوتیوپ را اندازه گیری کند بدین منظور میتواناز گالوانومتر – سیستم نول پینت Null Point استفاده نمود .