میزان بخار آب در هوا را به رطوبت میشناسیم .اندازه گیری رطوبت محیط و مواد در بسیاری مواقع و مخصوصا در پروسه های صنعتی پر اهمیت میباشد . در اندازه گیری رطوبت دانستن برخی تعاریف زیر مفید است .
رطوبت نسبی :
مقدار رطوبتی که در هواشناسی و در زندگی روزمره از آن یاد میشود رطوبت نسبی است که از نسبت بخار آب موجود در حجم معینی از هوا در دمای مشخص t به وزن ماکزیمم بخار آبی که میتواند در همین حجم در دمای t داشته باشد به دست میآید .
رطوبت مطلق :
مقدار بخار آب موجود در واحد حجم از هوا را رطوبت مطلق میگویند. واحد آن گرم بر متر مکعب یا میلی گرم در لیتر است.
نقطه شبنم :
اگر دمای هوا به درجهای برسد که در آن هوای مفروض صد در صد از بخار آب اشباع گردد (فشار ثابت)، چنین درجهای به نقطه شبنم موسوم است.از جمله وسائل اندازه گیری رطوبت رایج میتوان به نمونه های دستی و آزمایشگاهی اشاره کرد که شکلی شبیه با مولتی متر و پرابی با دو الکترود دارند . در نمونه های صنعتی پراب با یک کنترلر همراه است و در صورت لزوم خروجی 4-20 میلی آمپر جهت انتقال اطلاعات رطوبت استفاده میگردد .وجود رطوبت سنج در محیط های مختلف آزمایشگاهی و خانگی و مصارف نظیر مرغداری ها و گلخانه از اهمیت به سزایی برخورداراست . برای مثال در فصل سرما دانستن رطوبت محل زندگی بسیار مهم است و در صورت خشک بود هوا سبب بروز مشکلات تنفسی میگردد همچنین زیاد بودن رطوبت مشکلات دیگری به همراه خواهد داشت . با رطوبت سنج محیط میتوان رطوبت را اندازه گیری و کنترل نمود .
این رطوبت سنج ها ثابت با قابلیت نصب بر روی دیوار و یا استفاده به صورت رومیزی (desktop) جهت اندازه گیری رطوبت و دما در یک محیط محصور نظیر آزمایشگاه و یا بیمارستان و دفتر کار یا محیط کاری در صنعت مورد استفاده قرار میگرد . معمولا این رطوبت سنج ها به سنسورهای سر خود دستگاه (embedded) مجهز بوده و قابلیت کالیبره سنسور وجود ندارد . در برخی مدلهای صنعتی و حرفه ای رطوبت سنج امکان کالیبره سنسورهای دما و رطوبت دستگاه وجود دارد . همچنین در برخی مدلهای رطوبت سنج امکان ثبت بیشترین و کمترین مقدار و یا تنظیم ست پوینت برای آلارم در نظر گرفته شده است .
جهت انتخاب دستگاه به موارد زیر بایستی توجه داشت :
- رنج رطوبت سنج
- نحوه نصب رطوبت سنج
- امکان کالیبره کردن سنسورهای رطوبت سنج
- امکان ثبت مقادیر در رطوبت سنج